واکسن ایرانی سوژه یکی از معتبرترین مجلات علمی جهان شد
به گزارش شارژ 10، کیهان آزادمنش، مدیر گروه ویروس شناسی موسسه پاستور ایران در گفت وگو با مجله علمی نیچر گفت: ما در ایران سابقه طولانی در فراوری واکسن داریم. موسسه پاستور ایران در سال 1920 تأسیس شده و واکسن های ضد سل و هاری فراوری نموده، بعلاوه واکسن هایی در ایران علیه سرخک، اوریون و ویروس پاپیلومای انسانی ساخته شده است.
به گزارش خبرنگاران، مجله علمی نیچر یکی از معتبرترین مجلات علمی جهان است که از سال 1869 میلادی منتشر می گردد.
این نشریه، بیشترین ارجاع را دارد و با کسب بالاترین ضریب تأثیرگذاری، در سال 2020 در رده اول نشریات علمی جامع جهان قرار گرفته است.
نیچر یکی از مطالب این هفته خود را به واکسن های کرونای ایرانی اختصاص داده و در گفت وگو با کیهان آزادمنش مدیر گروه ویروس شناسی موسسه پاستور به آنالیز آخرین دستاوردهای ایران در فراوری واکسن کرونا پرداخته است.
در مقدمه این مصاحبه آمده است: ایران یکی از اولین کشورهایی بود که در اوایل سال 2020 با شیوع کووید 19 روبرو شد و در حال حاضر با پنجمین موج خود در حال مبارزه است که بیشتر موارد ابتلا مشخصا مربوط به گونه دلتا می گردد. بعلاوه ارقام رسمی نشان می دهد، از زمان شروع همه گیری بیش از 4.3 میلیون نفر به ویروس کرونا مبتلا شده و حدود 99هزار نفر در اثر همه گیری این ویروس جان خود را از دست داده اند.
دانشمندان می گویند ایران یکی از معدود کشورهای خاورمیانه است که ظرفیت فراوری واکسن را دارد و این کار را به طور جدی انجام می دهد: حدود ده مورد واکسن در ایران در دست توسعه است و همین موضوع بهانه ای شده تا مصاحبهیی با کیهان آزادمنش، مدیر گروه ویروس شناسی موسسه پاستور ایران در خصوص کوشش هایی که در ایران برای مبارزه با کووید 19 نظیر ساخت واکسن در حال اجرا است، صورت بگیرد.
تاثیر همه گیری ویروس کرونا در ایران
کیهان آزادمنش، پزشک، بیوتکنولوژیست و مدیر گروه تحقیقات ویروس شناسی انستیتو پاستور در خصوص منظره واکسن در ایران در مصاحبه با این مجله علمی گفت: از ژانویه 2020، ما پنج موج جداگانه داشتیم و در حال حاضر بیشترین تعداد موارد نو گزارش شده را با حدود 40 هزار مورد ابتلا در روز تجربه می کنیم که رایج ترین نوع تشخیص داده شده موارد مثبت مربوط به گونه دلتا می گردد.
واکسن های کووید 19 موجود در ایران
آزادمنش که یک شرکت پژوهشی در زمینه فراوری واکسن را هم مدیریت می نماید، با اشاره به واکسن های موجود در ایران برای کنترل همه گیری ادامه داد: تا کنون حدود 18 میلیون دز واکسن تزریق شده است: حدود 12 میلیون واکسن سینوفارم چین، 4 میلیون واکسن آکسفورد -آسترازنکا و یک میلیون دز واکسن کووبرکت بوده که به وسیله گروه صنعتی دولتی شفافارمد (Shifa Pharmed) پیشرفته است؛ بقیه موارد هم شامل دزهای واکسن اسپونتیک روسیه و کواکسین هند است.
وی توضیح داد: بیش از نیم میلیون دز واکسن در روز تزریق می گردد و تا به امروز حدود 17 درصد از جمعیت 85 میلیونی ایران اولین دز واکسن کووید 19 را دریافت نموده اند.
واکسن کووبرکت
مدیر علمی شرکت دانش بنیان هوم ایمن زیست فناور که یکی از شرکت های فعال در ساخت واکسن ایرانی است، درمورد واکسن ایرانی کووبرکت به مجله معتبر نیچر گفت: واکسن مورد آزمایش داروسازی شفا با استفاده از روش ویروس غیرفعال شده (Inactivated virus) فراوری شده است. در روش سنتی فراوری واکسن علیه بیماری های ویروسی معمولا از ویروس ضعیف یا کشته شده آن برای تحریک سیستم ایمنی بدن انسان استفاده می گردد. سپس وقتی بدن برای دفعه بعدی با آن ویروس خاص روبرو می گردد، پادتن(آنتی بادی) خاصی فراوری می نماید؛ این واکسن هنوز در مرحله آزمایشی III قرار گرفته است، اما در ماه ژوئن مجوز استفاده اضطراری دریافت کرد. نتایج آنالیز ها نشان داده این واکسن براساس سطوح آنتی بادی هایی که ایجاد می نماید، می تواند SARS-CoV-2 را خنثی نموده یا از ورود آن به سلول ها جلوگیری کند.
وی اعلام کرد: محققان در آزمایشات اولی دریافتند که بیش از 93 درصد از افراد واکسینه شده با واکسن کووبرکت آنتی بادی خنثی نماینده فراوری می نمایند، اما ما نمی دانیم این حفاظت چه مدت دوام دارد؛ اما می توان با استناد به دیگر واکسن هایی که از این فناوری برای ساخت استفاده نموده اند مدت حفاظت آن را تخمین زد؛ آنالیز ها نشان می دهد آنتی بادی های ایجاد شده به وسیله واکسن کروناواک که به وسیله شرکت چینی سینوواک با استفاده از همین روش پیشرفته پس از ماه کاهش می یابد و احتمالا به دز تقویت نماینده نیاز است.
واکسن های دیگری که در ایران در حال توسعه هستند
مدیر گروه تحقیقات ویروس شناسی انستیتو پاستور در رابطه با واکسن های دیگری که در ایران در حال توسعه است، اضافه کرد: پاستورکوواک یک واکسن حاوی پروتئین نوترکیب از ناحیه RBD، ژنوم ویروس SARS-COV-2 است که با همکاری انستیتو فینلای کوبا در در هاوانا و با مشارکت انستیتو پاستور ایران فراوری شده است. این واکسن در کوبا با نام سوبرانا2 (Soberana 02) شناخته می گردد. این واکسن در ماه ژوئن، علی رغم اینکه هنوز در مرحله آزمایشی سوم قرار دار ، مجوز استفاده اضطراری در ایران را دریافت کرد. چندین واکسن غیر فعال و واکسن پروتئین نوترکیب در مراحل آزمایشات بالینی قرار دارند و حداقل یک واکسن مبتنی بر فناوری mRNA، دو واکسن ناقل ویروسی آدنوویروس و یک واکسن ناقل ویروس سرخک در مراحل اولیه توسعه قرار دارند؛ واکسن های فراوری شده در خارج از ایران هم در حال حاضر در آزمایشات بالینی هستند و به صورت محلی فراوری می شوند.
آزادمنش درباره واکسن های در حال ساخت در شرکت دانش بنیان هوم ایمن زیست فناور به مجله نیچر گفت: این شرکت دانش بنیان شرکت روی دو نامزد واکسن کار نموده است. یکی از این واکسن ها واکسن کرونا مبتنی بر ویروس سرخک است که این شیوه فراوری به اسم نسل پیشرفته یا نسل سوم ساخت واکسن هستند؛ در این طرح بخشی از ژن ویروس کرونا استخراج و در داخل یک ژن ویروس سرخک منتقل شده و یک ویروس نو نوترکیب فراوری کردیم که هم واکسن سرخک و هم واکسن کرونا می تواند تلقی گردد. این واکسن به وسیله شرکت ایرانی بیوسان فارمد (BioSun Pharmed) در تهران فراوری می گردد. واکسن دیگر که ممکن است امیدوار نماینده تر باشد، از یک حمال ژنتیکی با استفاده از ویروس های دیگر استفاده می نمایند، در این روش بخشی از ژنوم ویروس را به آدنو ویروس که برای انتقال مورد نیاز است، جوش می دهند و این مجموعه را وارد بدن می نمایند. ما امیدواریم آزمایشات بالینی را در اوایل سال آینده شروع کنیم. بیشتر واکسن های کووید 19 که تا به امروز در ایران مورد استفاده قرار گرفته اند واکسن های غیرفعال بوده اند و ممکن است این بدان معنا باشد که مردم در سال آینده به تزریق دز تقویت نماینده نیاز خواهند داشت. واکسن ما می تواند به اسم تقویت نماینده مورد استفاده قرار گیرد و یک رویکرد ترکیبی و تطبیقی و حتی ممکن است محافظت بهتری ارائه دهد. این فناوری بعلاوه می تواند به راحتی در برابر انواع نو تغییر یابد که در حال حاضر توسعه نسخه ای از واکسن را برای گونه دلتا شروع نموده ایم.
علت توسعه واکسن های متعدد
مدیر گروه تحقیقات ویروس شناسی انستیتو پاستور در پاسخ به سوال مجله نیچر درباره علت تعداد زیاد واکسن های ایرانی پاسخ داد: ما در ایران سابقه طولانی در فراوری واکسن داریم. موسسه پاستور ایران در سال 1920 تأسیس شده و واکسن های ضد سل و هاری فراوری نموده، بعلاوه واکسن هایی در ایران علیه سرخک، اوریون و ویروس پاپیلومای انسانی ساخته شده است. از سویی دیگر ما نمی توانیم به یاری جامعه بین المللی در خصوص همه گیری متکی باشیم. ما تحت تحریم های ایالات متحده زندگی می کنیم؛ گرچه ایالات متحده می گوید تحریم ها بر فعالیت های بشردوستانه تأثیر نمی گذارد، اما وقتی توانایی انتقال پول شما محدود گردد، خرید دارو سخت است. ضمن اینکه ما تکنولوژی فراوری واکسن را داریم، پس چرا از آن استفاده نکنیم؟ برای اطمینان از ایمنی ایرانیان، ایجاد انواع واکسن ها با استفاده از استراتژی های مختلف تحقیق و توسعه منطقی است، همانطور که چین انجام داده است.
حضور کمرنگ آثار محققان ایران در سطح بین المللی
آزادمنش با بیان اینکه یکی دیگر از عوارض تحریم ها این است که محققان ایرانی تمایلی به انتشار آثار خود در سطح بین المللی ندارند، ادامه داد: محققان در ایران ممکن است مایل نباشند توجه زیادی را به کار خود جلب نمایند چراکه ممکن است مشارکت های احتمالی را قبل از دستیابی به محصول نهایی به خطر بیندازند یا در معرض خطر از دست دادن دسترسی به مواد اولیه و فناوری های مورد نیاز برای واکسن قرار بگیرند. ضمن اینکه محققان ایرانی در کوشش برای مبارزه با بیماری همه گیر هستند و این روزها به شدت مشغول کارند و به همین علت ممکن است وقت نداشته باشند نتایج را در مجلات بین المللی منتشر نمایند، اما بعضی از محققان شروع به اشتراک گذاری نتایج نموده اند. در ماه ژوئن، محققان کوایران برکت پیش چاپ نتایج پیش بالینی خود را 2 منتشر کردند و نتایج بالینی آنها را به زودی به اشتراک خواهند گذاشت. ما بعلاوه قصد داریم به زودی نتایج واکسن ناقل آدنوویروس خود را به اشتراک بگذاریم.
بزرگترین چالش های ایجاد واکسن کووید 19
مدیر علمی شرکت دانش بنیان هوم ایمن زیست فناور درباره بزرگترین چالش های ایجاد واکسن کووید 19 در ایران به مجله نیچر گفت:تحریم ها از این جهت که خرید مواد و تجهیزات را برای ما سخت می نماید مسائل زیادی را ایجاد نموده اند. به اسم مثال، رزین های کروماتوگرافی که برای تصفیه واکسن به آنها نیاز داریم، بیشتر به وسیله شرکت های چند ملیتی که تامین نماینده اصلی ایالات متحده هستند فراوری می شوند، بنابراین ممکن است از فروش آنها به ما بترسند. گرچه ما درنهایت راهی برای تأمین نیاز خود پیدا می کنیم؛ روش های خود را اصلاح می کنیم، ارائه دهندگان دیگر را پیدا می کنیم یا در پی راه چاره های محلی می گردیم. ما در پی برترین چیزی هستیم که می توانیم بدست آوریم، اما گاهی اوقات کیفیت و کارایی تحت تأثیر قرار می گیرد. بعلاوه ، یکی از بزرگترین چالش های جهانی مقیاس است. تا قبل از همه گیری، ایران در درجه اول مجبور بود واکسن مخصوص بچه ها فراوری کند و نیاز فراوری هر واکسن حدود سه میلیون دز در سال بود. اکنون ما به 170 میلیون دز برای واکسیناسیون کامل کل جمعیت نیاز داریم.
آینده توسعه واکسن در ایران
کیهان آزادمنش، پزشک، بیوتکنولوژیست و مدیر گروه تحقیقات ویروس شناسی انستیتو پاستور در تهران در پاسخ به آخرین سوال مجله نیچر درباره آینده توسعه واکسن در ایران گفت: هدف اولیه برای واکسن کووبرکت فراوری حدبیشتر 30 میلیون دز در ماه تا ماه سپتامبر (آذر) بود که برای واکسیناسیون جمعیت بزرگسال کافی بود، اما به دلایلی به این ظرفیت فراوری نرسیدیم، بنابراین مجبور شدیم میلیون ها دز واکسن دیگر وارد کنیم. همانطور که بسیاری از مردم گفته اند، کرونا آخرین بیماری همه گیر نخواهد بود که با آن روبرو هستیم. من انتظار دارم که ظرفیت فراوری واکسن در سال های آینده برای فراوری واکسن ها و داروهای نو، هم برای کروناویروس ها و هم بیماری های دیگر استفاده گردد.
منبع: فارس
منبع: جام جم آنلاین