راهنمای کامل پرورش و نگهداری از گیاه ادریسی در خانه - شارژ 10

گیاه ادریسی چیست؟

گیاه ادریسی شامل ده ها گونه مختلف می گردد و برای چندین دهه است که نام این گیاه در لیست محبوب ترین گیاهان زینتی برای تزئین باغچه ها واقع شده است. گونه های مختلف گیاه ادریسی از نظر شکل ساقه ها، برگ ها و گل آذین ها با یکدیگر متفاوت هستند. علاوه بر این، گل های گیاه ادریسی از نظر رنگ بسیار متنوع هستند و می توانید آن ها را در رنگ های سفید، طیف های مختلف آبی و صورتی، عنابی، قرمز و حتی سبز کم رنگ مشاهده کنید.

گیاه ادریسی درختچه ای است که باید آن را در پاییز یا اوایل بهار بکارید تا بتواند به خوبی ریشه زایی کند. این گیاه رشد سریعی دارد و به طور میانگین در یک سال 60 سانتی متر و حتی بیشتر رشد می نماید. البته اگر می خواهید از گیاه ادریسی نگهداری کنید، به این نکته توجه داشته باشید که این گیاه برای انسان و حیوان سمی است.

نگهداری از گیاه ادریسی

بسیاری از گونه های ادریسی گیاهان مقاومی هستند که می توانند با بسیاری از شرایط اقلیمی سازگار شوند و رشد خوبی داشته باشند. اگر گیاه ادریسی در خاکی کاشته گردد که زهکشی مناسبی دارد و حاوی مقدار زیادی از ترکیبات آلی است، باید به خوبی رشد کند. این گیاه یک درختچه همه کاره است؛ منطقه وسیعی که می تواند در آن رشد کند از ساحل هایی با خاک ماسه ای آغاز می گردد و تا منطقه ها جنگلی سایه دار ادامه دارد.

البته از آن جا که فراهم کردن شرایط ایده آل برای رشد گیاه ادریسی در فضای بسته و در گلدان می تواند کار دشواری باشد، بهتر است این گیاه را در باغچه بکارید.

مهم ترین نکاتی که باید در نگهداری از گیاه ادریسی رعایت کنید عبارتند از: آبیاری منظم، حفظ رطوبت به ویژه در اقلیم گرم و خشک و یک نوبت کوددهی در بهار.

نور

نگهداری از گیاه ادریسی در مکانی که بیش از حد سایه دارد می تواند گل دهی گیاه را کاهش دهد. گیاه ادریسی در سایه درختان بلند و برگ ریز (خزان نماینده) به خوبی رشد می نماید. به ویژه اگر این گیاه در مکانی نیمه سایه کاشته گردد که آفتاب صبحگاهی را دریافت کند و در گرمای بعد از ظهر در سایه قرار بگیرد رشد بهتری خواهد داشت. البته گیاه ادریسی در مکان کاملاً آفتابی هم رشد می نماید اما ممکن است در روزهای گرم تابستان به آبیاری بیشتری احتیاج داشته باشد.

خاک

به طور کلی، گیاه ادریسی می تواند با انواع مختلفی از خاک ها سازگار گردد اما در خاکی حاصلخیز و غنی از گیاخاک برترین عملکرد را خواهد داشت. یکی از ویژگی های قابل توجه گیاه ادریسی این است که می توانید رنگ گل های آن را با تنظیم pH خاک کنترل کنید. پرورش گیاه ادریسی در خاک اسیدی با pH 6 و کمتر از آن باعث می گردد گیاه گل های آبی بدهد و در خاک خنثی تا قلیایی با pH 7 و بیشتر از آن این گیاه گل های صورتی می دهد.

برای کاهش اسیدیته خاک و داشتن گل هایی به رنگ صورتی، می توانید در بهار مقداری کلسیم هیروکسید به خاک اضافه کنید. بعلاوه برای افزایش اسیدیته خاک و تبدیل گل های صورتی به گل های آبی، می توانید در بهار مقداری آلومینیم سولفات به خاک اضافه کنید. البته از آن جا که ممکن است سازگار شدن گیاه با pH تازه خاک مدتی طول بکشد، رنگ گل ها بلافاصله بعد از اضافه کردن این مواد به خاک تغییر نمی نماید.

آب

گیاه ادریسی در طول فصل رشد به رطوبت دائمی احتیاج دارد و در این مدت باید هر هفته یک تا دو بار به خوبی آبیاری گردد. البته اگر در منطقه ای زندگی می کنید که مقدار بارندگی در آن جا قابل توجه است، می توانید نوبت های آبیاری را کمتر کنید. در هر نوبت آبیاری، به مقدار آبیاری کنید تا خاک کاملاً خیس گردد. البته نباید آب همه خاک را فرا بگیرد. اگر هر روز گیاه ادریسی را آبیاری کنید اما از مقدار کمی آب برای این کار بهره ببرید، این آبیاری کافی نیست چرا که آب به ریشه های گیاه نمی رسد و ریشه ها نمی توانند به سایر قسمت های گیاه آب رسانی نمایند.

به ویژه وقتی هوا گرم است، باید مقدار آبی را که در هر نوبت آبیاری استفاده می کنید افزایش دهید تا رطوبت خاک به طور مداوم حفظ گردد. البته باید خاک زهکشی مناسبی داشته باشد تا گیاه برای مدت زیادی در خاک کاملاً خیس قرار نگیرد. برای اینکه تشخیص دهید چه زمانی باید آبیاری انجام دهید، سطح رویی خاک را به عمق 10 سانتی متر آنالیز کنید. اگر متوجه شدید که این مقدار از خاک خشک شده است، برای آبیاری اقدام کنید.

در هوای بسیار گرم و وقتی که دمای هوا در طول روز از 32 درجه سانتی گراد گرم تر می گردد، ممکن است گیاه ادریسی در برگ های خود حالت پیچ خوردگی ایجاد کند و این تغییر باعث می گردد که گیاه پژمرده به نظر برسد. گیاه با ایجاد این تغییر از خودش محافظت می نماید و این حالت لزوماً به این معنی نیست که گیاه به آب احتیاج دارد. اگر این تغییر را مشاهده کردید، هنگام غروب دوباره گیاهتان را آنالیز کنید؛ اگر با کاهش دما حالت برگ ها بهبود پیدا نموده بود گیاه به آب احتیاج ندارد، اما اگر همچنان برگ ها پیچ خورده هستند گیاه را آبیاری کنید.

دما و رطوبت

گیاه ادریسی دمای نسبتاً معتدل را ترجیح می دهد. در منطقه های با زمستان های به شدت سرد، اگر برای محافظت از گیاه ادریسی در برابر سرما اقدام مناسبی انجام نگردد یا در مکانی قرار داشته باشد که بیش از مقدار در معرض آفتاب زمستانی قرار بگیرد، گیاه دچار مسئله ای جدی می گردد. این مشکل که خشکیدگی یا سرخشکیدگی نام دارد و به تدریج توسعه می یابد باعث مرگ گیاه خواهد شد.

از آن جا که گیاه ادریسی ترجیح می دهد در مکانی نیمه سایه رشد کند، برترین راه حل برای محافظت از گیاه این است که در مکانی رو به شمال یا شرق کاشته گردد که در زمستان تا مقدار ای دما در آن جا پایدار است. نباید گیاه را در قسمت های جنوبی یا غربی باغچه بکارید. در این مکان ها گرمای آفتاب زمستانی باعث متورم شدن زودهنگام جوانه ها می گردد و این تغییر جوانه ها را در برابر سرما آسیب پذیرتر می نماید.

گیاه ادریسی مکان هایی با رطوبت میانه تا زیاد را ترجیح می دهد. آب وهوای خشک می تواند قهوه ای شدن و خشک شدن برگ های گیاه را در پی داشته باشد.

کود

اگر گیاه ادریسی را در خاکی کاشته اید که غنی از مواد مغذی است، احتمالاً گیاه شما به کوددهی احتیاجی ندارد. اگر برای تغذیه گیاه ادریسی از کودهایی بهره ببرید که حاوی مقدار زیادی نیتروژن هستند، گیاهی پرپشت تر و شاداب تر خواهید داشت. البته این تغییر تنها در ساقه ها و برگ ها ایجاد می گردد و گل دهی گیاه کمتر خواهد شد.

اگر خاک حاصلخیز نیست، در بهار خاک اطراف گیاه را با یک لایه کمپوست غنی از ترکیبات آلی بپوشانید یا برای تغدیه گیاه از کودهای مناسب برای گل دهی درختچه ها بهره ببرید.

تکثیر گیاه ادریسی

گیاه ادریسی به ندرت بذر فراوری می نماید اما دو روش رایج برای تکثیر این گیاه وجود دارد. اگر در زمان مناسبی برای تکثیر گیاه به روش قلمه زنی ساقه ها اقدام کنید، قلمه ها ریشه هایی قوی تر و انعطاف پذیرتر خواهند داشت و کاشت این قلمه ها معمولاً به نتیجه ای مطلوب ختم می گردد. روش دوم ریشه دار کردن ساقه ها بدون جدا کردن آن ها از گیاه مادر یا همان خواباندن است. اگر می خواهید فاصله بین درختچه ها را با درختچه های تازه پر کنید و باغچه ای با درختچه های متراکم تر داشته باشید، این روش دوم ترجیح دارد.

تکثیر با روش قلمه زنی

1. در روزهای ابتدایی پاییز، ساقه ای تازه با طول 15 تا 20 سانتی متر که گل نداشته باشد انتخاب کنید. رنگ سبز ساقه های تازه روشن تر از ساقه های قدیمی است.

2. با یک قیچی باغبانی تیز و کاملاً تمیز ساقه را از زیر یکی از گره ها قطع کنید. گره ساقه محلی است که برگ ها از آن جا رشد می نمایند.

3. توجه داشته باشید که نباید همه برگ های قلمه را از آن جدا کنید. برگ های پایین تر را جدا کنید و برگ های بالاتر را نگه دارید. برگ های به جای مانده را با دقت و به صورت افقی از وسط نصف کنید.

4. انتهای قلمه را به هورمون ریشه زایی آغشته کنید.

5. انتهای قلمه ها را داخل یک گلدان کوچک با عمق 20 تا 25 سانتی متر قرار دهید و آن را با خاک گلدان پر کنید. البته این خاک باید مرطوب باشد. (می توانید از یک گلدان برای قرار دادن چند قلمه بهره ببرید.)

6. با قرار دادن گلدان قلمه ها داخل یک کیسه پلاستیکی، یک گلخانه کوچک فراهم کنید. البته باید سوراخ های کوچکی در قسمت فوقانی کیسه ایجاد کنید تا گلخانه شما تهویه هم داشته باشد. باید گلدان را به گونه ای داخل کیسه پلاستیکی قرار دهید که همه قسمت های آن را بپوشاند اما با برگ ها تماس نداشته باشد.

7. گلدان را در مکانی قرار دهید که در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرد و تا مقدار ای خاک آن را مرطوب نگه دارید.

8. بعد از گذشت دو تا چهار هفته، رشد ریشه ها آغاز می گردد. می توانید برای بهبود رشد ریشه ها قلمه ها را به باغچه انتقال دهید. با این کار قلمه های کاشته شده در باغچه برای زمستان ریشه های مقاوم تری خواهند داشت.

تکثیر با روش خواباندن

1. یک ساقه بلند از گیاه را به مقداری خم کنید که بیشتر آن با خاک تماس پیدا کند.

2. برگ ها را از قسمتی از ساقه که با خاک تماس دارد جدا کنید.

3. سعی کنید بدون اینکه ساقه را بشکنید آن را داخل خاک قرار دهید. بعلاوه می توانید نوک ساقه را هم داخل خاک قرار دهید.

4. برای مهار کردن ساقه می توانید از یک آجر یا سنگ بزرگ بهره ببرید. البته باید مراقب باشید که ساقه آسیب نبیند.

5. هر زمانی که گیاه مادر را آبیاری می کنید، ساقه ای را که در خاک قرار داده اید هم آبیاری کنید.

6. برای اینکه تشخیص دهید ساقه ریشه زده است یا نه، هر از چند گاهی آجر یا سنگ را از روی شاخه بردارید و به آرامی شاخه را تکان دهید. بعد از اینکه ساقه ریشه زد، دیگر لازم نیست آجر یا سنگ را روی آن قرار دهید.

7. بعد از ریشه دار شدن ساقه ، برای قوی تر شدن درختچه تازه، باید ساقه را از گیاه مادر جدا کنید.

8. اگر قصد دارید درختچه تازه را به مکان دیگری انتقال دهید و می خواهید آن را از خاک خارج کنید، باید بعد از جدا کردن درختچه تازه از گیاه مادر چند هفته ای صبر کنید تا گیاه برای این جابه جایی به مقدار کافی قوی شده باشد.

زمستان گذرانی

برخی از گونه های گیاه ادریسی نسبت به سرما حساس تر هستند و در زمستان جوانه های آن ها در معرض آسیب های ناشی از سرما قرار می گیرند. اگر در منطقه ها سردسیری با زمستان های بسیار سرد زندگی می کنید، از گیاه ادریسی خودتان در برابر بادهای سرد محافظت کنید. می توانید درختچه ها را با پارچه کنفی بپوشانید. بعلاوه اگر قبل از پوشاندن درختچه با پارچه کنفی ساقه های آن را به هم ببندید، این راه حل برای یاری به گیاه مؤثرتر خواهد بود. گیاه ادریسی برای اینکه در زمستان زنده بماند به این یاری احتیاج دارد. وقتی متورم شدن جوانه ها آغاز شد، پارچه کنفی را بردارید و اگر ساقه ها را به یکدیگر بسته اید آن ها را جدا کنید.

آفت ها و بیماری های رایج

آفت های شناخته شده ای که گیاهان را مورد هجوم قرار می دهند، به گیاه ادریسی هم آسیب می زنند. شته ها، برخی از سوسکچه های خرطوم دار، برخی از حشرات علفی، سوسک های ژاپنی و کنه های عنکبوتی از جمله این آفت ها هستند. بعلاوه سوسک های گل سرخ می توانند به گیاه ادریسی آسیب بزنند. این آفت ها از پهنک یا بخش فعال برگ ها تغذیه می نمایند و وقتی برگی را رها می نمایند چیزی به جز رگبرگ ها از آن باقی نمی ماند.

حشره کش های شیمیایی و انواع ضعیف تر صابون های حشره کش می توانند برای مقابله با بیشتر این آفت ها مؤثر باشند. البته نباید از این حشره کش ها و صابون ها در دوران گل دهی بهره ببرید. در دوران گل دهی باید با دقت زیاد آفت ها را از روی گیاه بردارید و آن ها را داخل سطلی که در آن مقداری آب صابون ریخته اید بیاندازید.

گیاه ادریسی در معرض ابتلا به بیماری های قارچی و ویروسی از جمله کپک خاکستری، سفیدک سطحی و لکه قهوه ای واقع شده است. استفاده از قارچ کش ها می تواند راه حل مناسبی برای درمان این بیماری ها باشد اما گیاهان آلوده به لکه های ویروسی را از بین می برد.

مسائل رایج در نگهداری از گیاه ادریسی

در ادامه رایج ترین مسائلی که در نگهداری از گیاه ادریسی با آن ها روبرو می شوید بیان می گردد.

گیاه ادریسی گل نمی دهد

اینکه گیاه ادریسی در فصل گل دهی شکوفا نگردد، می تواند دلایل مختلفی داشته باشد.هرس در زمان نامناسب، آسیب تماشا جوانه ها به علت قرار گرفتن در معرض سرمای غیرمنتظره در زمستان یا بهار و زیاده روی در کوددهی به گیاه از مهم ترین این دلایل هستند.

باید به این نکته توجه کنید که زمان مناسب برای هرس گیاه ادریسی بر اساس گونه گیاه و زمان جوانه زنی آن در طول سال فرق دارد و برای هرس همه آن ها یک زمان یکسان توصیه نمی گردد. بنابراین مهم است گونه ای را که پرورش می دهید به خوبی بشناسید و زمان مناسب برای هرس آن را بدانید.

ریزش برگ

گیاه ادریسی معمولاً به علت کم آبی دچار ریزش برگ می گردد و این اتفاق معمولاً در دوران گل دهی یا در اقلیم گرم و خشک رخ می دهد. برای اینکه گیاه با این مشکل روبرو نگردد، حفظ رطوبت دائمی بسیار مهم است.

البته همواره ریزش برگ ها نشانه این نیست که گیاه به آب احتیاج دارد. ممکن است این اتفاق نتیجه راه حلی باشد که گیاه برای محافظت از خود در برابر گرما اجرا نموده است. درباره ایجاد این تغییر به وسیله گیاه و بعلاوه نکاتی که باید در این شرایط رعایت کنید در قسمت مربوط به آبیاری شرح داده شد.

زرد شدن برگ ها

زرد شدن برگ ها می تواند نشانه زیاده روی در آبیاری، کم آبی یا زیاده روی در کوددهی باشد. اگر بروز این مشکل با زیاده روی در کوددهی یا کم آبی مرتبط باشد، آبیاری گیاه به گونه ای که خاک کاملاً خیس گردد می تواند مشکل را حل نماید. اما اگر زرد شدن برگ ها به علت زیاده روی در آبیاری باشد، باید آبیاری را به مقدار ای به تأخیر بیاندازید که همه خاک و به ویژه خاک اطراف ریشه کاملاً خشک گردد. البته ممکن است گیاه نتواند این شرایط را تحمل کند اما چاره دیگری ندارید.

قهوه ای شدن نوک برگ ها یا حاشیه برگ ها

معمولاً این مشکل در شرایطی رخ می دهد که ریشه گیاه به علت زیاده روی در کوددهی آسیب دیده باشد. البته در برخی موارد برای تغییر رنگ گل های گیاه ادریسی مقداری آلومینیم سولفات به خاک اضافه می نمایند. اگر آلومینیم سولفات بیشتر از مقدار مجاز به خاک اضافه گردد، می تواند باعث قهوه ای شدن نوک برگ ها یا حاشیه برگ ها گردد.

اگر با این مشکل روبرو شدید، خاک را با آبی که فشار زیادی دارد آبیاری کنید تا کود و نمک اضافی از خاک خارج گردد. قبل از آبیاری مجدد، یک تا دو روز صبر کنید تا سطح خاک خشک گردد. به علاوه اینکه تا زمانی که گیاه به حالت طبیعی و سالم خود برنگشته است از کوددهی خودداری کنید.

منبع: Thespruce