برج گنبد قابوس بلندترین و مجذوب کننده ترین برج آجری دنیا - شارژ 10

کلیاتی در خصوص نقش برج ها در ایران

میل رادکان چناران

در ایران باستان برای اینکه مسافران راهها و جاده ها را گم ننمایند ساختمان های بلندی می ساختند، به این ساختمان ها میل یا منار می گفتند، میل یا منار در لغت به معنای محل نور و آتش است کلمه ای عربی که وارد فرهنگ ما شده است. کاربرد این برج ها این بوده تا در جهتهایی که مه فراوان است و یا در شب ها راه و مقصد به مسافران نمایش داده بگردد. نکته دیگری که این میل ها داشتند اطلاع رسانی به یکدیگر بوده است اگر قسمت دوم از ارباب حلقه ها را دیده باشید متوجه منظورم خواهید بود.

برج های دوگانه خرقان

در دوره ساسانی این نوع برج ها کمی تغییر کاربری داده اند و از آنها به عنوان آتشگاه استفاده می شد، آتشگاههایی که علاوه بر هدایت و نشان دادن جهت، برای نجوم و موبدان هم بودند تا مراسم های خاص در آنجا برگزار گردد. در کشور ما حدودا سی میل وجود دارد که عموما به دوره ساسانی باز می گردند. ساختمان میل یا همان گنبد از پنج بخش اصلی تشکیل شده است. پایه یا سکو، ساقه، سرپوش، راس و پلکان اجزای بدنه گنبد هستند. بدنه اصلی به صورت مربعی شکل و مدور است که به آن ساقه می گویند. برترین نمونه برجی که می توانید در ایران ببنید شاید برج گنبد قابوس باشد. برجی که از برج گنبد سلطانیه قطعا تاریخی تر و بلند تر است.

کلیاتی در خصوص برج گنبد قابوس

گنبد قابوس، بلندترین برج تمام آجری دنیا است و جزو بناهایی است که در سده چهارم به وجود آمده است. این برج در زمان پادشاهی قابوس ابن وشمگیر ساخته شده است و احتمالا علت نام این گنبد از همین پادشاه می آید. این بنا اولین ساختمانی است که تفاوتی بین شیوه معماری خراسانی و رازی به شمار می رود.

یک پاراگراف آموزشی، تفاوت سبک معماری رازی و خراسانی چیست؟

سبک خراسانی بیشتر به ساختن مساجد می پرداخته است، این سبک بیشتر تحت تاثیر مساجد عربی روده و سعی داشته برترین مسجد ها را بسازد.

پلان این بناها معماری بوده، فضای شبستانی در نظر می گرفتند ساده معماری ها ساخته می شده و از قوس های بیضی و تخم مرغی و نازی بسیار استفاده می شده است. این سبک از معماری در فضای قبل از قرن پنج هجری بسیار رواج داشته ولی بعد ها هم بر معماری ایرانی سایه انداخته و رد پای آن را می توان در نمونه هایی چون مسجد جامع اصفهان، ارگ بم و مسجد جامع تبریز به خوبی دید.

سبک رازی، ما در سبک رازی دیدیم که فضای شبستانی و ستون ها حذف و ایوان های گنبدی با چهار ایوان ساخته شد. در سبک رازی ما فضای ایوانی داریم عموما مصالح آجر هستند، طاق ها تیزه دار، ساخت زوج مناره بر ایوان جنوبی و استفاده از تزینات از این سبک آغاز شده است. از مطرح ترین بناهای سبک رازی می توان به برج طغرل، گنبد سرخ مراغه، گنبد قابوس گرگان، مسجد عتیق اصفهان اشاره نمود.

محل فعلی برج قابوس، یعنی شهر گنبد کاوس در حومه شهر گرگان بوده است. این برج شکلی سرداب شکل دارد، ارتفاع آن با احتساب پایه اش به هفتاد و دو متر می رسد.

گنبد مخروطی شیب تندی دارد که دو پوسته است. در گنبد درونی مانند گنبد های خاکی به شکل نیم تخم مرغی ساخته و پرداخته شده است. ساقه این گنبد میل مدوار است و پشت بندهای مثلثی شکل با فواصل یکسان از یکدیگر قرار دارند.

کاربری حقیقی برج قابوس

در خصوص کاربری حقیقی این برج اختلاف نظرهایی وجود دارد، دسته این برج را آرامگاهی می دانند که سرداب درون تپه را محل دفن قابوس شاه می دانند، آنها می گویند برای جایی که این اندازه آجر سازی اجرا شده است بعید است که فقط هدف تنها تماشا و دیده بانی باشد. دسته دیگر این مکان را مکان رصد بر می شمارند، آنها به شخصیت قابوس رجوع می نمایند و اذعان دارند که او شخصیتی فرهیخته بوده و در پی آن بوده تا برج را مکانی برای رصد در نظر بگیرد.

البته این دعوا بین مورخان معلوم است برخورد سلیقه ای است آن چیزی که معین است سازه برج گنبد قابوس بسیار از حیث ساختار و گنبد با سایر میل ها فرق دارد.

این برج هیچ پایدار نماینده ای ندارد و در این سالها با هیچ باد و زلزله کوچک و بزرگی اتفاقی برایش نیفتاده است. این برج دو زلزله شش ریشتری را از سر گذرانده است و همچنان پا برجاست. به خاطر همین اتفاق ها است که برج گنبد قابوس در زمره مطرح ترین برج ها از نظر معماری و استحکام در دنیا خود را مطرح نموده است.

آیا باید از برج بازدید کرد؟

برج فاقد تزئینات بیشمار است اگر در پی زیبایی و ظاهر هستید به سراغ این برج نروید، تماشا این برج تنها برای آن افرادی است که در پی شکوه و قدرت اند، این برج هر آنچه که از شکوه، ایستادگی و قدرت در معماری وجود داشته باشد را با شما در میان می گذارد. تماشا برج چشم انداز جالبی است. این برج در وسط شهر واقع شده است و در باغ بزرگی واقع شده است، اطراف باغ چندین مکان خرید وجود دارد که می توانید به آنها هم سر بزنید، بازدید برج نهایتا یک ساعت بیشتر طول نمی کشد البته اگر هوادار مکان های تاریخی نیستید لازم نیست این کار را بکنید.

سخن پایانی

برج گنبد قابوس یکی از برج های مهم در طول تاریخ ایران است و نشان دهنده تغییر سبک در معماری ایران است این برج بلندترین برج آجری ایران و دنیا لقب گرفته است. تماشا چنین برجی شما را به شکوه ایرانی ها بر می گرداند پس اگر می خواهید به شکوه ایرانی ها برگردید پیشنهاد می کنم در تماشا این برج تردید نکنید.

مسرور خواهیم بود که در خبرنگاران تجربه شما از برج گنبد کابوس را بشنویم. به ما بگویید آیا تماشا این برج را به بقیه پیشنهاد می دهید؟

منبع:سـفـرزون

منبع: دیجیاتور